اختلال حافظه چیست؟
اختلال حافظه چیست؟
اختلال حافظه را معمولاٌ قدرت نگهداری و یادآوری تجارب پیشین تعریف میکنند.
با توجه به مراحل سهگانه حافظه (رمزگردانی، اندوزش، بازیابی) امروزه ثابت شده است که هر نوع اختلال در حافظه میتواند ناشی از اختلال در یک یا هر سه مرحله حافظه باشد.
گرچه ثبت خاطرات به عوامل مختلفی مانند سطح هوشیاری، فرصت تکرار، نوع اطلاعات، نحوه برخورد آزمودنی با اطلاعات و نیز روش اندازه گیری حافظه بستگی دارد.
اختلال حافظه چیست؟
از نظر بالینی و بر اساس فاصله زمانی بین سه مرحله حافظه، حافظه به سه نوع تقسیم میشود:
- حافظه فوری که در آن از بیمار مواردی را که قبلا به وی ارائه شده است بلافاصله درخواست میشود.
- حافظه نزدیک یا اخیر که اطلاعات ارائه شده به بیمار بعد از یک مدت خاص درخواست میشود.
- حافظه بلند مدت که عمدتا مربوط به خاطرات گذشته فرد میباشد.
اطلاعات به طور کلی در اختلال حافظه به سه دسته تقسیم میشود:
1)افزایش حافظه: افزایش حافظه به خصوص در بیماران مانیک، اسکیزوفرن کاتاتونیک، پارانوئید و بیماران وسواسی مشاهده میشود، این افزایش مربوط به اتفاقات معینی بوده و تحت تأثیر هیجانات شخص قرار دارد. بیمار مانیک گرچه تحریکاتی است و بیمار کاتاتونیک گرچه حالت بهت و مجسمهوار دارد، اما ادراکات خود را به خوبی ثبت میکند. بیمار پارانوئید به علت سوء ظن و احتیاط و موشکافی و اهمیت قابل شدن به هر چیز جزئی و همچنین بیماران وسواسی موارد غیر ضروری را بر خلاف میل خود به خاطر میسپارند لذا ظاهرا حافظه آنها قویتر از حافظه افراد عادی مشخص میشود.
2)کاهش حافظه: واژه آمنزی به معنای فراموشی میباشد و به ناتوانی نسبی یا کامل در به خاطر آوردن تجربیات و ادراکات قبلی اطلاق میگردد، آمنزی را از نظر سببشناسی به دونوع عضوی و روانی تقسیم میکنند که در اینجا به شرح مختصری از هر کدام میپردازیم.
آمنزی عضوی در اختلال حافظه
معمولا به دلیل، ضربه مغزی، تغییرات شیمیایی به وجود میآید، در این نوع فراموشی کاهش حافظه بیشتر به مراحل ثبت و نگهداری (رمزگردانی و اندوزش) مربوط میشود.
انواع آمنزی عضوی به شرح زیر میباشد:
آمنزی آنتروگراد یا پس گستر
این فراموشی شامل فقدان حافظه برای دورهای بلافاصله پس از ضربه میباشد، مثلا ممکن است بوسکورها یا فوتبالیستها پس از دریافت ضربه به بازی ادامه دهند اما بعدا هیچ یک از وقایعی که بلافاصله بعد از ضربه پیش آمده را به یاد نیاورند.
آمنزی رتروگراد یا پیش گستر
در این نوع فراموشی بیمار در یادآوری مطالب بلافاصله قبل از ضربه دچار اشکال میباشد. در ضربههای مغزی شایع است و در بیماری مننژیت و همچنین به دنبال حلق آویز شدن ناموفق ممکن است رخ دهد.
آمنزی گلوبال گذرا
این نوع فراموشی شامل حالت فراموشی حاد و ناگهانی اما موقتی برای چند ساعت مشخص است، در واقع بیماران در جهتیابی زمانی و مکانی دچار اشکال بوده و در یادگیری مطالب جدید ناتوان هستند. مثلا سخنرانی یک دفعه سخنانش را قطع کرده و میپرسد من کجا هستم؟ کار من اینجا چیه؟
آمنزی روانزا در اختلال حافظه
این نوع فراموشی به دو نوع اضطرابی و هیستریک تقسیم بندی میشود.
آمنزی اضطرابی در اختلال حافظه
آمنزی اضطرابی در اضطراب بیمار گونه و بخصوص در جریان بیمارهای افسردگی و اضطراب ظاهر میگردد، در واقع فقدان حافظه ناشی از اشتغال ذهنی مضطربانه است.
آمنزی هیستریک در اختلال حافظه
آمنزی هیستریک شامل فقدان کامل حافظه و از دست دادن هویت میباشد. این اختلال به صورت ناگهانی شروع میشود و ناگهانی نیز از بین میرود، ممکن است مربوط به یک زمان یا واقعه خاص و یا همه خاطرات بیمار باشد، بیمار احساس میکند که همه یا قسمتی از خاطراتش را از دست داده است.
در مرحله پیشرفته که فراموشی هیستریک همراه با گریز یا فرار روانی Fugue است فقدان کامل حافظه و از دست دادن هویت مشاهده میشود، بیمار سرگردان در خیابان ها نه از فراموشی خود با خبر است و نه چیزی از هویت و مشخصات قبلی خود به یاد میآورد.
اشتباه در حافظه
سومین نوع اختلال حافظه تحت عنوان اشتباه در حافظه نامگذاری شده است که به سه نوع آن اشاره میگردد؛ ضمنا این اختلالات شامل اختلالات به یادآوردن میباشد:
یادآوری نادرست در اختلال حافظه
بیمار در اینجا خاطراتی واقعی را به یاد میآورد، اما آنها را به زمانی متفاوت نسبت میدهد، مثلا کسی که خاطرات سال های قبل را به زمان نزدیک نسبت میدهد.
افسانهسازی در اختلال حافظه
بیمار از وقایعی صحبت میکند که هرگز اتفاق نیفتاده است.
مثلا در سندرم کورساکوف بیماران فواصل حافظه دور را که نسبتاً سالم مانده است را با داستانهای ساختگی پر میکنند، مثلا بیماری که مدتهاست بستری است از مسافرت خود به تازگی صحبت میکند.
تحریف گذشته در اختلال حافظه
این نوع فراموشی اهمیت روانی فروانی دارد، زیرا بر اساس نیازهای عاطفی و خلق مسلط بیمار تحریف صورت می گیرد.
برای دریافت مشاوره های علمی در زمینه های مختلف یا شرکت در کارگاه ها و خرید بسته ها در ساعت کاری (از 9صبح تا 18 همه روزه به جز روزهای تعطیل) باشماره های زیر تماس بگیرید یا در واتساپ یا تلگرام پیام بگذارید.
5 Comments
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
سلام
مطلب برایم جالب بود این که حافظه ای که اختلال دارد باعث به وجود آمدن چه مشکلاتی میشود مثلا این که این اختلال میتواند یادآوری خاطرات گذشته را کاهش دهند ، یا این که هویت و مکان و زمانی که به آن تعلق داشتن را فراموش کردن.
به موضوعات بسیار خوب و کاربردی اشاره میکنید در مطالبتون! تشکر
خواهش می کنم
ممنون بابت مقاله زیبا و مفیدتون تشکر
تشکر از اظهار نظر شما، باعث دلگرمی ماست که مطالب بیشتری منتشر کنیم