علت مشکل شب ادراری کودکان و روش درمان علمی و خانگی
علت مشکل شب ادراری کودکان چیست و روش درمان آن چیست؟
پاسخ ما به شما
در کتابDSM یا همان راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی که از طرف انجمن روانپزشکی آمریکا چاپ شده است و مورد تایید همه روانپزشکان و روانشناسان در سرتاسر جهان است معیارهای مشخصی وجود دارد که ببینیم مشکل شب ادراری کودکان یک اختلال است یا نه؟
ملاک های شب ادراری کودکان به ترتیب زیر است:
- تخلیه مکرر ادرار در رختخواب یا لباس چه ارادی و چه غیر ارادی
- شب ادراری کودکان زمانی از لحاظ روانشناسان قابل بررسی است که حداقل دو بار در هفته و در طی یک دوره سه ماهه و به صورت پشت سرهم وجود داشته باشد یا در عملکردهای مختلف کودک مانند تحصیلی، اجتماعی، شغلی و دیگر وظایف به صورت جدی اختلال ایجاد کند
- شب ادراری کودکان زیر سن ۵ سال اختلال محسوب نمی شود
- شب ادراری کودکان نباید به خاطر دارو یا بیماری جسمانی اتفاق افتاده باشد و نباید به خاطر مسائل پزشکی اتفاق افتاده باشد (دیابت، صرع ، تشنج، نقص مادرزادی مهره یا مهره هایی از ستون فقرات می تواند دلایل پزشکی شب ادراری باشد)
علت شب ادراری در کودکان
درباره شب ادراری دلایل زیادی مطرح شده، بعضی بیماری ها مانند دیابت می تواند باعث شب ادراری شود:
گاهی اوقات کودک، آداب توالت کردن را یاد نگرفته، مثلابیش از اندازه ادرار را در مثانه نگه میدارد و زود به زود به دستشویی نمی رود.
گاهی اوقات هم اختلالات هیجانی می تواند باعث شب ادراری شود
شواهد پژوهشی نشان داده اند که مشکلات هیجانی دلیل بروز بی اختیاری ادرار نیست.
بلکه برعکس چون شب ادراری اتفاق میافتد کودک دچار مشکلات هیجانی می شود.
تحقیقاتی که توسط واگنر اسمیت و نوریس در سال ۱۹۸۸ انجام شده است نشان می دهد که کودکانی که بی اختیاری ادرار دارند وقتی سن آنها افزایش پیدا می کند همزمان با اعضای خانواده خود و خواهر و برادر خود مشکل پیدا می کنند.
تحقیقات نشان داده که، نابهنجاری های خواب هم, در بی اختیاری ادرار تاثیر دارند البته در این زمینه پژوهش های زیادی انجام نشده است.
دیگر علت شب ادراری در کودکان
گاهی اوقات هم علت مشکل شب ادراری کودکان، می تواند ژنتیک باشد، شواهد پژوهشی که بر روی دوقلوهای همسان انجام شد نشان داد که اختلالی ارگانیک در بعضی از کودکانی که شب ادراری دارند وجود دارد، ضمن اینکه نوع نگاه خانواده و روش آموزش آنها درباره آداب دستشویی و نگهداری ادرار هم تاثیر بسیار زیادی دارد.
دقت کنید که اگر سن کودک کمتر از ۵ سال باشد چون خواب سنگین است، این رفتار احتمالاً طبیعی است، ومی توان از ابزارهای مرسوم مانند روکش کردن پلاستیکی تشک استفاده کرد البته در حال حاضر نمونه های آماده آن در بازار موجود است.
دقت کنید که کودکانی که این مشکل را دارند خودشان از این بابت نگران هستند و والدین باید احساسات کودک را درک کنند و با او همدلی کنند و او را تنبیه یا سرزنش نکنند.
چند راهکار ساده جهت درمان شب ادراری در کودکان (درمان خانگی شب ادراری کودکان)
- می توانید در ساعات پایانی روز از میزان مایعات مصرفی کودک کم کنید و قبل از خوابیدن دو سه بار به دستشویی برود.
- خوب است که چراغ اتاق را روشن بگذارید تا در نیمه های شب به راحتی بتوانید کودک را جهت تخلیه مثانه به سمت دستشویی هدایت کنید.
- خوب است که کودک بتواند به لباس زیر در صورتی که نیاز به تعویض داشته باشد دسترسی داشته باشد.
تقریباً ۲۰ درصد کودکان ۵ ساله و ۱۰ درصد کودکان ۸ ساله از مشکل شب ادراری رنج میبرند بنابراین زیاد نگران این موضوع نباشید معمولاً با گذشت زمان خود به خود این مشکل برطرف میشود این مشکل بیشتر اوقات از نارسایی سیستم مثانه کودک ناشی می شود.
مشاهدات بالینی ما نشان داده است که در خانواده هایی که پدر و مادر با همدیگر مشکلات زیادی دارند بعضی از کودکان به صورت شب ادراری آشفتگیهای هیجانی خود را نشان میدهند, سو استفاده جنسی از کودک,ایجاد ترس زیاد در کودک, بدرفتاری هم درمشاهدات تجربی ما بعنوان علت شب ادراری کودک مشاهده شده است که طبیعتا همه ی اینها باید توسط متخصص و روانپزشکان و روانشناسان بررسی شود.
بسیار مهم است که خانواده بیش از اندازه نسبت به مشکل حساس نباشند، حساسیت مرضی سبب می شود این دوره طولانی تر شود.
هنوز علت اختلالهای شب ادراری مشخص نیست، اما روش های موثری برای نظارت بر مساله و کنترل آن وجود دارد اگر که در این باره تجربه ندارید می توانید به یک روانشناس بالینی مراجعه کنید تا به لحاظ رفتاری به شما تکنیک ها و مراحلی را بیاموزد.
دقت کنید اگر کودکان بالای 5 سال هستند و این رفتار با معیار هایی که در بالا گفتیم اتفاق می افتد لازم است حتما به یک متخصص مراجعه کنید و و با تجویز دارو در ۸۵ درصد موارد مبتلایان بهبود پیدا می کنند اگرچه جلوگیری کامل فقط برای ۳۰ درصد اتفاق افتاده است.
درمان شب ادراری کودکان با رفتار درمانی
علاوه بر دارو همانطور که گفتم از روش های رفتاری هم برای درمان شب ادراری کودکان استفاده می شود روش های رفتاری به سه دسته تقسیم می شوند:
- روش تشک و زنگ
- آموزش کنترل و نگهداری ادرار
- تغییر محرک و پیامدهای عمل
یکی از درمان هایی که بیش از همه مورد استفاده قرار گرفته است به کار بردن دستگاه خبر دهنده برای نیاز به خالی کردن مثانه و دفع ادرار است که گاهی به آن دستگاه «زنگ و رختخوابم»می گویند، این دستگاه میان کودک و تشک و در ساعات خواب نصب می شود وقتی چند قطره از ادرار وارد دستگاه می شود زنگ به صدا در میآید و کودک را بیدار می کند، کودک بر می خیزد و به دستشویی میرود و دوباره میتواند برگردد و بخوابد.
دولیز در سال ۱۹۷۷ نتایج استفاده از این دستگاه را در طی ۱۵ سال بررسی کرد و نتیجه گرفت ۷۵ درصد از جمعیت ۶۰۰ نفره ای که مبتلا به شب ادراری بودند با استفاده از این دستگاه خبردهنده بهبودی پیدا کردند، طول درمان با استفاده از این دستگاه ۵ تا ۱۲ هفته است اما ۴۱درصد از این کودکان مشکل عود داشتند.
در روش دیگری برای درمان شب ادراری از اصول شرطی سازی استفاده می شود که توسط پژوهشگرانی به نام آزین شیدوفاکس درسال۱۹۴۷ انجام شده است، در این روش درمان شب ادراری کودکان وقتی که مثانه پر می شود زنگ خطر را به صدا در می آید، بنابراین مثانه پر، با زنگ خطر شرطی سازی می شود و کودک با گذشت زمان یاد می گیرد که، برای این که صدای زنگ را نشنود، جلوی ادرار خودش را بگیرد.
روش دیگر روش رفتاری آموزش کنترل ادرار کودکان
دراین روش این باور وجود دارد که، کودکانی که مبتلا به شب ادراری هستند، فیت مثانه آنها کوچکتر از کودکان دیگر است، به همین دلیل، در طول روز از کودکان خواسته می شود که فاصله بین دستشویی رفتن را طولانی کنند، وقتی کودک چند بار این کار را انجام می دهد، این رفتار به صورت مثبت تقویت می شود.
برای دریافت مشاوره های علمی در زمینه های مختلف یا شرکت در کارگاه ها و خرید بسته ها در ساعت کاری (از 9صبح تا 18 همه روزه به جز روزهای تعطیل) باشماره های زیر تماس بگیرید یا در واتساپ یا تلگرام پیام بگذارید.
درباره ارسطو رضایی
مرکز روانشناسی خود بیداری آموزش به دانتشجویان روانشناسی و روانشناسان و خانواده ها
نوشتههای بیشتر از ارسطو رضایی1 Comments
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
سلام. برای من که کودک در خانه دارم مطلب بسیار مفیدی بود. خیلی ممنون