طرحواره اطاعت چیست؟ 12 نشانه در ازدواج 2 ویدئو و پادکست (حق و حقوقمو نادیده میگیرند)
طرحواره اطاعت چیست؟
آیا احساس می کنید دیگران یا همسر شما سو استفاده گر یا خودخواه یا زورگوست و همیشه به خودش فکر می کند و به خواسته های شما اهمیتی نمی دهد؟ آیا تصور می کنید که همسر شما یا نزدیکان شما دائما به شما امرو نهی می کنند؟آیا فرد رودربایستی داری هستید؟اینها نشان دهنده این است که احتمالا شما گرفتار «طرحواره اطاعت»هستید.
1_ پادکست مربوط به طرحواره اطاعت
2_ ویدئوی مربوط به طرحواره اطاعت
در ویدئوی زیر مفصلا در مورد طرحواره اطاعت توضیح داده ام، برای مشاهده ویدئو فیلترشکن خود را خاموش کنید:
3_ تعریف مفصل طرحواره اطاعت
مجبورم همیشه به خواسته های دیگران توجه کنم
اگر طرحواره اطاعت دارید احتمالا همیشه دوست دارید همه از شما راضی باشند، ممکن است که دائماً با نظرات دیگران موافقت و همراهی کنید اگرچه در واقع با آنها مخالف هستید، دوست ندارید دل هیچ کس را بشکنید و هیچکس از شما ناراحت شود.
افراد مبتلا به طرحواره اطاعت، وقتی که نزد ما مراجعه میکنند سعی میکنند که بیماران خوب، حرف گوش کن و سر به راهی باشند، آنها به دیگران اجازه میدهند که بر آنها سلطه پیدا کند و تن به کنترل دیگران می دهند چون حس می کنند اگر که تن به کنترل ندهند دیگران آنها را به وسیله تنبیه کردن، بی محلی کردن و نادیده گرفتن، رها کردن و…تحت فشار قرار میدهند.
بیشتر کسانی که طرحواره اطاعت دارند، طوری عمل میکنند که دیگران به خودشان اجازه می دهند که هر طورکه میخواهند با آنها رفتار کنند.
بعضی دیگر هم حالت منفعل- مهاجم دارند تا جایی که میتوانند تحمل تحمل و تحمل میکنند و ناگهان از کوره در میروند و بقول خودشان خدانکند آن روی سگشان بالا بیاید، مانند «گاو نه من شیرده » هستند.
اگر گرفتاری شما طرحواره اطاعت باشد، شما در دنیای کنترل زندگی میکنید یا شما دیگران را کنترل میکنید یا دیگران شما را کنترل میکنند، شما احتمالا به شدت اعتقاد دارید که همه باید از شما راضی باشند، باید رضایت برادران، خواهران، فرزندان، همسرتان، رئیستان، همکارتان و حتی گاهی وقتها غریبه ها را به دست بیاورید و همیشه نگرانید که آنها درباره شما چگونه فکر می کنند، احتمالا تنها کسی که به فکر او نیستید خود شما هستید، خودتان و خواسته های خودتان را نادیده میگیرید، مشکلات ارتباطی شما بسیار زیاد است، در رابطه ها به شدت احساس مسئولیت و فشار زیادی میکنید.
طبیعتاً این که دائم به فکر نیازهای دیگران باشید بسیار طاقت فرساست و بخاطر این مسئولیت پذیری افراطی زندگی راحت و آرامش بخش را از دست میدهید.
این طرحواره باعث می شود که آزادی شما هم محدود میشود؛ شما انسان آزادی نیستید زیرا دائما به رضایت دیگران فکر میکنید و اصلا به خودتان توجه نمیکنید و به دنبال ارضاء خواسته ها و نیازهای خود نیستید، همیشه به این فکر میکنید که دیگران چگونه از شما راضی باشند، شما ممکن است مسئولیت پذیری اخلاقی بسیار زیادی داشته باشید.
خانمی در رابطه جنسی با همسرش میگفت؛ برای من رابطه ی جنسی بسیار دردناک است زیرا من همیشه باید مواظب باشم که همسر من لذت ببرد و یا برایش ناراحت کننده نباشد.
اگر می خواهید بدانید طرحواره اطاعت چیست، باید بگویم؛ باعث می شود که احساس هویت نکنید چون که شما اصلا به خودتان توجه نمیکنید که بفهمید امیال شما چیست، غریزههای شما چیست، نیازهای شما چیست و خواسته های شما چیست، برای این که دائم در خدمت دیگران هستید و یا اینکه به آنها توجه می کنید یا نگران این هستید که آنها چه فکری میکنند.
بیشتر افرادی که گرفتار این طرحواره هستند در روند زندگی خود هیچ نقشی ندارند و زندگی بر این افراد تحمیل می شود، یکی از مراجعینم میگفت؛ اصلا نمیدانم از زندگی چه میخواهم و چگونه میتوانم به آن چیزهایی که می خواهم برسم، ممکن است که احساس کنید نمی توانید بر روی واقعیت های زندگیتان تسلط داشته باشید.
اگر گرفتار طرحواره اطاعت باشید، احساس می کنید که محیط و شرایط و اتفاقات زندگی و افراد، سرنوشت شما را رقم می زنند، در واقع بیشتر وقتها شما واکنشی عمل می کنید و یا ناظر اتفاقات زندگی خود هستید و کمتر فعال هستید.
بسیاری از این افراد دست به دامنه جمبل و جادو و طالع بینی و اعتقادات افراطی می شوند، شاید روی این طرحواره تان برچسب فروتنی و مهربانی بزنید، اما واقعیت این نیست؛ واقعیت این است که نظر دیگران برای شما بسیار مهم است و به همین دلیل حوصله مشاجره ندارید و از تعارض ها گریزان هستید و به همین دلیل زود با دیگران به تفاهم می رسید و رابطه برقرار می کنید.
خودتان را فردی اهل تعارف می شناسید و به نظر میآید که بسیار انعطاف پذیر هستید و این را نقطه قوت خود می دانید و معتقدید با همه بد و خوب او ساختم، اما متاسفانه این خصوصیت شما پیامدهای ناگواری به دنبال دارد.
نمیتوانید در برابر افراد پرتوقع و خودخواه بایستید و در محیط کار، مسئولیت های دیگران روی دوش شما می افتد و در جاهایی که حق شماست نمی توانید از دیگران تقاضای کمک کنید.
اگر می خواهید بدانید طرحواره اطاعت چیست، باید بگویم:ناراحتی تان را نمی گویید، زود می بخشید و ناگهان در یک جا ممکن است که منفجر شوید.
شاید از اینکه می توانید به دیگران کمک کنید و نیازهای آنها را برآورده کنید به خودتان افتخار می کنید (البته جامعه هم رفتار شما را تقویت می کند و به شما پاداش می دهد و واقعاً افرادی هم مانند شما کم هستند) و احتمالاً در شغلتان هم شغلهایی را انتخاب میکنید که نیازها و خواسته های خودتان را نادیده میگیرد، اگر به شما زور گفته شود، چیزی نمی گوئید و جسارت ندارید که با این مشکلات برخورد کنید.
طرحواره اطاعت باعث می شودکه عزت نفس شما هم کاهش پیدا کند، احساس میکنید که حق شما پایمال می شود و دیگران به شما زور می گویند، همه حق دارند به جز شما!! حتی در جاهایی که حق با شما هست باز هم احساس گناه می کنید!! مسئولیت افراطی در روابط به عهده می گیریدو در دام «خود گناهکار پنداری و خود مقصر پنداری» می افتید، بعضی از این افراد، در کارگاه های ما میگویند؛ من باید نقش خودم را پیدا کنم در حالی که دربسیاری از اوقات باید بفهمید که با یک فرد بیمار طرفید.
ممکن است که در یک موقعیتی از شخص دیگری ناراحت شوید ولی جرأت مطرح کردن ناراحتی تان را ندارد و در جای دیگری خشم خود را تخلیه کنید.
مثلاً شوهری که نمی تواند خواسته هایش را به کارفرمایش بگوید ممکن است که ناراحتی خود را بر سر زنش خالی کند.
چرا مدام معذرت خواهی می کنم
این فیلم را مشاهده نمایید:
4_ انواع طرحواره اطاعت چیست؟
-
اطاعت از نیازها
اگر که طرحواره اطاعت شما از این نوع باشد، بیماران آرزوها و رویاها و تمایلات خودشان را ندیده میگیرند و در عوض از توقعات دیگران پیروی می کنند.
-
اطاعت از احساس ها و هیجان ها
بیمارانی که این نوع طرحواره اطاعت را دارند چون می ترسند که دیگران از آنها انتقام بگیرند یا تنبیه کنند یا رها کنند، احساسات خود (به خصوص احساس خشم) را نادیده میگیرند.
بیماران مبتلا به طرحواره اطاعت تصور می کنند که نیازها و احساساتشان برای دیگران ارزشی ندارد و مهم نیستند، آنها معمولاًبه شدت مطیع دیگران هستند و همیشه به این فکر میکنند که من نمیخواهم دردسری به وجود بیاورم.
5_ چرا افراد مبتلا به طرحواره اطاعت احساسات و نیازهای خود را پس می زنند؟
بیماران مبتلا به طرحواره اطاعت، به این دلیل احساساسات و نیازهای خود را پس زنی میکنند که احساس می کنند مجبور هستند و نه به این دلیل که خیال کنندکه باید این کار را انجام بدهد.
یعنی درست و منطقی این تصمیم را نگرفته اند، بلکه انگار دست و پا بسته هستند، آنها می ترسندکه اگر نیازها و احساسات خود را بیان کنند اتفاقات بدی برایشان بیفتد و همیشه شواهد و مدارکی دارندکه افراد مهم زندگی شان از دست آنها عصبانی شده، رهایشان کرده و یا آنها را با تنبیه و طرد و انتقاد روبرو کرده است(ومتوجه نیستند که مشکل از جانب خود آنهاست).
دقت کنید بیمارانی که طرحواره اطاعت دارند، در جامعه ما ممکن است که این طرحواره را با «ارزش کمک به دیگران» اشتباه بگیرند، ارزش کمک به دیگران، طبعا یک ارزش است و فرد درونا و قلبا می خواهد به دیگران کمک کند، اما کسانی که طرحواره اطاعت دارند بیشتر اوقات میترسند که دیگران تلافی کنند.
بیشتر اوقات بیماران ممکن است که از فرار استفاده کنند و از موقعیت هایی که ممکن است تحت کنترل دیگران قرار بگیرند، دوری کنند مثلا ممکن است از روابط عاشقانه طولانی مدت دوری کنند زیرا این روابط برای آنها مانند این است که داخل یک چاه بیفتند یا داخل یک تله بیفتند.
گاهی نیزبعضی از بیماران مبتلا به طرحواره اطاعت می خواهند وانمود کنند که این طرحواره را ندارند و رفتارهایی مانند نافرمانی، مخالفت جویی و سرکشی بی مورد داشته باشند، بنابراین اینطور نیست کسانی که طرحواره اطاعت دارند، الزاماً مطیع باشند بلکه کسانی که لجباز و نافرمان (به صورت افراطی) هستند نیز ممکن است همین طرحواره را داشته باشند.
کسانی که طرحواره اطاعت دارند، البته اگر در حالت حمله و لجبازی نباشند (چون کسانی که لجبازی میکنند و یا نافرمانی افراطی دارند ممکن است طرحواره اصلیشان اطاعت باشد، ولی میخواهند طوری رفتار کند که انگار مجبور نیستند) بیشتر وقتها به دیگران اجازه میدهند که طبق مرام خودشان عمل کنند. حتی اگر این کار به آنها صدمه بزند. یکی از مراجعین من آقایی بود که میگفت که من رفته بودم بنگاه و خانهای اجاره کردیم و چند روزی طول کشید تا تحویل دهند و من خجالت میکشیدم که بگوییم آقا دیر شده و شما قرار شد که پنج روز پیش تحویل دهید!
اگر شما گرفتار این طرحواره باشید برای شما خیلی مهم است که دیگران از شما راضی باشند و برای اینکه بتوانید توجه و تأیید و مهربانی آنها را دریافت کنید، هر کاری میکنید.
مثلاً ممکن است خیلی خیلی گرفتار باشید، ولی به دوستتان بگویید هر کاری که داشتی به من بگو. من برای تو انجام میدهم.
یکی از مراجعم مردی بود که در شهرستانی در جنوب کشور شرکت داشت و وقتیکه خانوادهاش از شهر دیگری به او میگفتند که میشود فلان دستگاه را برای من بخری و یا فلان وسیله را بخری، کارش را رها میکرد و میرفت خرید میکرد.
اگر طرحواره اطاعت دارید دوست ندارید یا نمیتوانید صادقانه و با جسارت با عقاید دیگران درجایی که مخالف هستید مخالفت کنید. مثلاً وقتیکه خرید میکنید نمیتوانید بگویید که من این کالا را نمیخواهم، اگر میشود فلان مدل یا فلان کالا را به من بدهید یکی از مراجعینم آقایی بود که برادرش دائماً از او ایراد میگرفت و این فرد نمیتوانست به برادرش بگویید که من با این رفتارهای تو مشکل دارم.
اگر گرفتار طرحواره اطاعت باشید در روابط خودتان بیشتر دوست دارید که دیگران برایتان تصمیم بگیرند و اینگونه راحتتر هستید؛ مثلاً اگر رستوران میروید و یا به مکان تفریح دیگری میروید ایدهای ندارید و یا برای دکور خانهتان ایدهای ندارید یا ممکن است مدیری باشید که کارمند را چک نمیکنید.
اگر گرفتار طرحواره اطاعت باشید بیش از اندازه انعطافپذیر هستید و زیادی خودتان را با شرایط وفق میدهید. چرا؟ چون نمیخواهید باخشم و ناراحتی و تعارض دیگران روبهرو شوید، انگار از خودتان هویتی ندارید.
در سازمانی کار میکنید و تغییراتی به وجود میآید و شما زیاد اعتراض نمیکنید و اعتراضی ندارید و هر طوری که هست با شرایط خودتان را وفق میدهید.
یکی از مراجعینم خانمی بود که شوهرش از این شهر به آن شهر میرفت و خانم خودش اهل تهران بود و بعد هیچ اعتراضی نمیکرد و خیلی سریع با شرایط خود را وفق میداد و حتی لهجه آن شهر را میگرفت و مثلاً رفته بود مشهد خیلی راحت لهجه آنها را گرفته بود. انگار هویتی نداشت.
اگر طرحواره اطاعت دارید در زمینه شغلی تصمیم درست و دقیقی نمیگیرید. بلاتکلیف و سرگردان هستید. ممکن است سالها درجایی کار کنید و اعتراضی نکنید. یکی از مراجعینم خانمی بود که برای شرکتی کار میکرد و سالهای سال تقاضای ارتقای شغلی نمیکرد.
اگر گرفتار طرحواره اطاعت و یا ایثار هستید، ممکن است از دیگران خیلی مراقبت کنید. غمخوار آنها باشید ولی دیگران غمخوار شما نیستند و غم خودتان را به دیگران نمیگویید. تازه اگر آنها بخواهند از شما مراقبت کنند شما اجازه نمیدهید!
اگر طرحواره اطاعت و ایثار دارید ممکن است لجباز هم باشید کافی است که کسی به شما دستوری بدهد یا احساس کنید که دستور میدهد میگویید: نه! انگار با مخالفت جویی موجودیت خود را اعلام میکنید. یکی از مراجعین من خانمی بود که میگفت: من معروفم به «نه!» اسمش هم مریم بود و میگفت من معروف هستم به «مریم نه!» یعنی هرچه به من میگویند من اول میگویم نه و بعد میگوییم خب بگو بقیه حرف را بگو!
اگر حرفها یا رفتار دیگران باعث شود که شما ناراحت شوید اگر طرحواره اطاعت داشته باشید، نمیتوانید به آنها بگویید، رویتان نمیشود، چه بگوییم؟ خودش نباید متوجه شود؟ خودش نباید بداند؟ و من باید به او بگوییم؟!
اگر طرحواره اطاعت دارید بیشتر وقتها نمیتوانید از موقعیتهایی که نیازتان برآورده نمیشود بیرون بیایید مثلاً ممکن است در شرکتی کار میکنید و حقوق به اندازی کافی نمیگیرید یا توی رابطهای هستید که ناسالم است؛ اما نمیتوانید بیرون بیایید. یکی از مراجعینم خانمی بود که گرفتار این طرحواره بود و وقتی با من آشنا شد و برای درمان مراجعه کرد بعد از چند جلسه ما متوجه این طرحواره شدیم. ایشان در رابطهای بود که اصلاً نیازهایش برآورده نمیشد و ده سال در آن رابطه بود که کمکم تصمیم گرفت از این رابطه بیرون بیاید.
اگر طرحواره اطاعت دارید، چون نمیخواهید دیگران فکر کنند شما خودخواه هستید بیشازاندازه مهربانی و فداکاری میکنید و اگر که طرحواره اطاعت و ایثار داشته باشید از دیگران مراقبت و حمایت میکنید و خودتان را نادیده میگیرید یا برای اینکه از آنها حمایت و مراقبت کنید خودتان را بیشتر وقتها را نادیده میگیرید. در خانه یا محل کار بیشتر مسئولیتها به عهده شماست. وقتیکه دیگران برایشان مشکلی به وجود میآید یا ناراحتی دارند خیلی تلاش میکنید تا به آنها کمک کنید تا اوضاع زندگیشان بهتر شود.
اگر طرحواره اطاعت داشته باشید ممکن است از کسانی که به شما دستور میدهند بهشدت عصبانی شوید. حتی اگر توی رابطهای باشید مثلاً ممکن است کارفرما این حق را داشته باشد که این حرف را به شما بگویید یا یک استاد دانشگاه این حق را دارد که به دانشجویش بگوید: پایاننامهی شما فلان ایراد را دارد. ولی شما از هرکسی که دستور میدهد عصبانی میشوید.
اگر طرحواره اطاعت داشته باشید در بیشتر روابط، احساس میکنید که سرتان کلاه رفته است. شما دارید به نیازهای دیگران توجه میکنید و آنها کمترین کار را انجام میدهند. هر وقت که خواسته خودتان را به دیگران میگویید احساس گناه میکنید.
گاهی وقتها هم اگر دیگران از شما کاری بخواهند ممکن است بهصورت غیرمستقیم و منفعلانه مقاومت کنید. یکی از مراجعین من آقایی بود که طرحواره اطاعت داشت، کارفرمایش که به او دستور میداد کار را عمداً طول میداد برای اینکه با این نافرمانی دلش خنک میشد. یکی دیگر از مراجعینم خانمی بود که مادرش به او میگفت ظرف بشور و او میگفت که من عمداً در آشپزخانه ظرف را میانداختم و میشکستم یعنی منفعلانه خشم خود را نشان میداد.
اگر طرحواره اطاعت داشته باشید ممکن است حوصله و تحمل افرادی که صاحب قدرت هستند یا خودشان را صاحب قدرت میدانند یا مغرور هستند را نداشته باشید. از آدمهای مغرور بدتان میآید. ممکن است شما نسبت به هرکسی که جایگاه بالاتر دارد حساس باشید و معتقد باشید باید به کسی رأی دهید که به پشتی تکیه میدهد و نان و پنیر میخورد
اگر طرحواره اطاعت داشته باشید نمیتوانید با دیگران مذاکره کنید و هر وقت مذاکره میکنید دیگران برنده هستند. یکی از مراجعینم آقایی بود که میگفت من هر وقت باکسی حرف میزنم او من را قانع میکند.
دقت کنید که این رفتارهای شما است که از دیگران دیکتاتور میسازد. فکر نکنید که دیگری دیکتاتور بوده است. گاهی اوقات این شما هستید که دیکتاتور پرور هستید و در هر رابطهای که باشید به خاطر این طرحواره ای که دارید طرف مقابل شما تبدیل به یک آدم زورگو و ستم گر میشود.
6_ چند مثال برای درک بیشتر طرحواره اطاعت
مثال اول:
یکی از مراجعینم (ارسطو رضایی) مردی بود که به شدت «زن دلیل» محسوب میشد او گرفتار همسری پرتوقع شده بود، او خیلی سعی می کرد که همسرش را راضی نگه دارد، اماهمسر ازاو هیچ وقت راضی نمیشد، تمام تصمیمها را همسرش به عهده میگرفت و این آقا فقط وزیر اجرایی بود.
او نمیتوانست با فرزندانش هم قاطعانه برخورد کند، هر وقت که به بچههایش سخت میگرفت احساس گناه میکرد، او از کارش هم لذت نمیبرد و سالهای سال یک کار یکنواخت داشت و به این هم فکر نمیکرد که میتواند پیشرفت کند، او احساس میکرد که گرفتار شده است و احساس افسردگی می کرد.
مثال دوم:
یکی از مراجعینم خانمی اهل افغانستان بود، او می گفت من همیشه در خواب می بینم که در حال فرار هستم، و دائماً انگار که از خطری دارم میگریزم و به کوهها و بیابانها پناه میبرم.او گرفتار طرحواره اطاعت بود و مردهای زندگی او به او زور می گفتند اما او نمی توانست در عالم بیداری خشم خود را به صورت سالم به آنها نشان دهد .
مثال سوم:
یکی از مراجعینم میگفت که من هروقت به فروشگاهی می روم و هر وقتی میخواهم کالایی را بخرم، انگار که با آنها دعوا دارم زیرا که میترسم که نکند آنها میخواهند به زور کالایی را به من بفروشند.
مثال چهارم:
یکی دیگر از مراجعینم خانمی بود که بطور کلی همیشه در روابط خودش با مردان مواظب بود که گیر مردان سلطهگر نیفتد، او با مردی آشنا شده بود که خیلی هم دموکرات بود و به حق و حقوق خانمها احترام می گذاشت، اما در عین حال مطیع نبود بلکه خط قرمزهایی برای خودش داشت، اما این خانم همه رفتارهای او را سلطهگری تصور میکرد و حتی آنجا که صحبت از توافق خواسته ها بود فکر می کرد که همسرش و یا دوست پسرش دارد او را مجبور میکند، او اگر چه حتی خودش در مواردی که باید خودش مخالفتش را بیان می کرد, عقیده اش را نمی گفت و خودش، خودش را مجبور میکرد و این اجبار درونی روی هم انباشته و تبدیل به خشم ناگهانی میشد و ناگهان منفجر میشد، ولی به پارتنرش میگفت؛ تو مرا مجبور می کنی، مثلا تا نصف شب خودش را مجبور می کرد که به پیامکهای پارتنرش جواب بدهد و بعد از آنکه خسته می شد، ناگهان از کوره در میرفت.
بسیاری از خانمهایی که در روابط ناسالم گرفتار میشوند و جدا نمیشوند دچار طرحواره اطاعت هستند، آنها نمیتوانند حد و مرزی تعیین کنند آنها نمیتوانند جرأتمندانه خواستههای خود را بگویند و به همین دلیل ممکن است که همسرشان به خودشان اجازه بدهد که هر رفتاری که میخواهند با آنها داشته باشند.
بعضی از خانمها تصور می کنند که باید حتما با فرزندانشان بمانند زیرا فرزندانشان در اثر این جدایی آسیب میبیند در حالی که خودشان هم در این رابطه به شدت آسیب میبینند و در کنارش فرزندان آسیب بیشتری می بینند.
مثال چهارم:
یکی دیگر از مراجعینم که پدری زورگو داشت و با پدری کنترلگر زندگی می کرد برای اینکه از چنگال او فرار کند با مردی دیگر ازدواج کرد،هدف او فقط این بود که خودش را از آن شرایط نجات بدهد،و به همین دلیل اصلا به این فکر نکرد که ایا این فردی که با او ازدواج میکنم فرد مناسبی هست یا نه ؟ و صلاحیت همسرش را بررسی نکرد! او از چاله درآمده بود و در چاه افتاده بود.
مثال پنجم:
خانم و آقایی برای مشاوره خانواده پیش من آمده بودند، خانم تصمیم گرفته بود که از این رابطه بیرون بیاید و آقا در شوک بود وقتی که با همدیگر صحبت کردیم متوجه شدیم که این خانم در این رابطه بارها و بارها تحقیر شده بارها و بارها ندیده گرفته شده بیش از حد انعطاف پذیر بوده و در واقع در ته وجودش مخاطبش را نمی بخشید، تا اینکه ناگهان یک جا از کوره در رفت و حالا هرگز حاضر نبود که به رابطه برگردد با وجود اینکه آقا پتانسیل تغییر داشت ولی چون این خانم ناراحتی اش را به صورت جدی مطرح نمیکرد آن آقا هم متوجه نمی شد که او واقعا از رفتارش ناراحت است و به همین دلیل جدی نمیگرفت و در نتیجه رابطه به سمت جدایی رفت.
افرادی که طرحواره اطاعت دارند خوراک گروههایی هستند که رهبر و رئیس کاریزماتیک ویا تاثیرگذار دارند.
7_ 12 نشانه و تاثیر طرحواره اطاعت در زناشویی و ازدواج
اگر که مشکل شما این طرحواره باشد احتمالاً در حال حاضر ممکن است که همسر شما یک یا چند تا از این ویژگیهایی را که اسم میبرم داشته باشد:
- ممکن است همسر شما سلطهگر و قدرتطلب باشد؛ یعنی اینکه همهچیز طبق میل او پیش میرود. اگر نخواهیم طبق میل او رفتار کنیم بدرفتاری میکند. یکی از مراجعینم خانمی بود که میگفت شوهر من وقتیکه من کلاس میروم میگوید که ساعت 6 در خانه باش و همهچیز را کنترل میکند. من نخواهم این کار را انجام دهم رفتارش عوض میشود، قهر میکند، اخم میکند و بیمحلی میکند. درواقع چون شما طرحواره اطاعت دارید و یاد نگرفتید که چطور خواستهتان را جرات مندانه بیان کنید. مخاطب شما یعنی همسر شما بهمرور فهمیده است که با قهر و اخم و بیمحلی میتواند شما را مجبور به فرمانبرداری کند.
- همسر شما اعتمادبهنفس بسیار زیادی دارد و در اکثر موقعیتها میداند که چه میخواهد. ولی شما نمیدانید.
- ممکن است شما هر وقت در مقابل درخواستهای همسران مخالفت میکنید یا دوست دارید که به خواستهتان توجه کنید همسرتان آشفته و یا عصبی میشود. یکی از مراجعین خانمی بود که میگفت من میخواستم برای دکترا بخوانم و رفتار شوهر من بهطورکلی عوضشده بود؛ یعنی شروع میکرد به غرغر کردن، ایراد گرفتن و نقنق کردن. هر وقت من میخواهم به خواسته خودم توجه کنم عصبی میشود.
- ممکن است همسرتان برای نیازها و خواستههای شما هیچ ارزشی قائل نشود. توی جمع شما ابراز عقیده میکنید، شما را مورد تمسخر قرار دهد و سکه یک پول کند. یکی از مراجعین من خانمی بود که میگفت با شوهرم رفتیم داخل ساختمان و من درباره دکور داخلی اظهارنظر کردم و گفتم به نظر من این دیوار را کاغذ دیواری این مدلی نصب کن یا یک چنین لوستری را نصب کن و یا چنین کارهایی را انجام بده و شوهرم من را مسخره کرد و گفت حالا تو هم صاحبنظر شدهای.
- اگر کاری را طبق میل خودتان انجام دهید همسرتان طوری رفتار میکند که بعداً از او کلی معذرتخواهی کنید. یکی از مراجعین من خانمی بود که میگفت من نمیدانم چرا دائماً از شوهرم معذرتخواهی میکنم؟ باوجوداینکه حق با او نیست. یکی از مراجعین من اهل یکی از شهرستانهای مشهد بود و یک غذای محلی درست کرده بود شوهرش آن غذا را دوست نداشت. وقتی آمد خانه آن غذا را از روی گاز برداشت و مستقیم ریخت توی سینگ ظرفشویی و بعد این خانم میگفت من هزار بار از شوهرم عذرخواهی کردم که چرا این غذا را درست کردم ببخشید که من این غذای محلی را درست کردم. درصورتیکه حق داشت که بعضیاوقات غذایی را که خودش دوست دارد درست کند و در خیلی از موقعیتها باوجوداینکه حق با شماست شوهر شما خیلی حقبهجانب است و محکم روی حرفش میایستد و با زورگویی به شما دستور میدهد و از شما توقع دارد شما از او عذرخواهی کنید.
- ممکن است همسر شما خیلی زود ناراحت شود. مثل یک کودک است. حساس و زودرنج، دائماً باید در برابر خواستههای او کوتاه بیایید. یکی از مراجعین من آقایی بود که البته خانم و آقا باهم آمدند. ولی خانم میگفت که تا من یک کاری میکنم شوهرم لبولوچهاش آویزان میشود. مثل بچهها است و همیشه باید حواسم به او باشد.
- ممکن است همسر شما عصبی باشد و یا معتاد است و شما باید دائماً مراقب اعمال گرفتار خودتان باشید و ضربالمثلی است که شما باور دارید که میگوید بیرونش مردم را کشته است و درونش ما را کشته است؛ یعنی در بیرون آدم خوبی است، اما در خانه آدم عصبی است و کسی هم باور نمیکند و یا اینکه ممکن است باور داشته باشید که شوهر من دست خودش نیست کنترل ندارد و عصبی است. یکی از مراجعین من میگفت همه فکر میکنند شوهر من خیلی آدم خوبی است. ولی چهره واقعی او در خانهاش مشخص است.
- اگر شما مبتلا به تله اطاعت باشید، همسر شما ممکن است آدم باعرضهای نباشد بسیاری از مسئولیتهای زندگی به عهده شماست. یکی از مراجعینم خانمی بود که میگفت همه کارها را من باید انجام دهم. آب و برق و خرید خانه و کنترل کردن اقساط. اگر من انجام ندهم شوهر من ول میکند. چون شما مظلوم بودید، شوهر شما دیده است که شما بیزبان هستید همه کارها را داده است به شما و حالا انبوه کارها روی دوش شما است.
- همسر شما خیلی مسئولیت گریز است و نمی شود به او اعتماد کرد و به همین دلیل شما باید مسئولیتهای زیادی را بپذیرید تا بیمسئولیتش جبران شود. نمیتوانید به او قاطعانه بگویید که من این کار را نمیتوانم انجام دهم. یکی از مراجعینم خانمی بود که میگفت من در خانه حتی سرپیچ لامپ را عوض میکردم. شیر داخل حمام را من درست میکردم. اگر شیر آب چکه میکرد من درست میکردم و نمیتوانستم به شوهرم بگوییم که تو باید این کار را انجام بدهی.
- شما ممکن است از خواستهها و نیازهای خودتان آگاه نباشید. به همین دلیل به همسرتان میگویید؛ هرچه تو بگویی. من نمیدانم هرچه خودت میخوری. خانهای که دوست داری بخر، هر رستورانی که تو میگویی برویم. دکوری که تو میگویی و نوع پردهای که تو دوست داری.
- اگر گرفتاری شما تله اطاعت باشد، وقتیکه قصد دارید کاری را انجام دهید که دلتان میخواهد همسرتان شما را متهم میکند به خودخواهی و شما احساس گناه میکنید؛ مثلاً شما میخواهید با دوستانتان بروید بیرون و دوری بزنید و همسر شما، شما را متهم میکند به اینکه مگر تو متأهل نیستی مگر تو بچه نداری؟ یعنی چه که میخواهی مجردی کنی و شما احساس گناه میکنید و میگویید که من چه زن بدی هستم یا اینکه میخواهید برای دکترا بخوانید و همسر شما به شما میگوید که اگر میخواستی برای دکترا بخوانی پس چرا ازدواج کردی؟ تو در برابر زندگی زناشویی احساس مسئولیت نمیکنی؟ و زمانی که شما برای دکترا میخوانید احساس گناه میکنید یا ممکن است که بخواهید به باشگاه بروید و همسر شما به شما میگوید که تو ازدواجکردهای و این کارها برای دخترهای مجرد است. اگر میخواستی این قرتی بازیها را کنی چرا ازدواج کردی؟ و شما فکر میکنید که واقعاً قرتی هستید و فکر میکنید که شاید آدم خودخواهی هستید و احساس گناه میکنید.
- ممکن است همسر شما آدم افسرده و آشفته باشد و شما سنگ صبور مشکلات او هستید و همیشه درباره مشکلاتش صحبت میکند. اینکه گاهی اوقات همسر شما درباره مشکلاتش صحبت کند هیچ اشکالی ندارد و باعث استحکام زندگی شما میشود؛ اما اینکه همسر شما دائماً درباره مشکلاتش حرف میزند و شما باید همیشه او را درک کنید و شما ناجی هستید و او کودک مریض شما یا فرزند شماست، خیر.
8_ سندرم برگشت به خانه در طرحواره اطاعت (جذابیت طرحواره ای)
ما در روانشناسی سندرمی داریم به نام «سندرم برگشت به خانه» افراد به طور کلی عاشق کسانی میشوند که به شکلی شبیه والدینش هستند و یا به شکلی داستان دوباره تکرار خواهد شد. شما عاشق کسی میشوید که از شما میخواهد از او اطاعت کنید. بهطورکلی افرادی که قاطع و محکم هستند برای شما بسیار جذاب هستند.
البته کسانی که طرحواره اطاعت دارند اینطور نیست که دائماً حرفگوشکن و مطیع باشند. بسیاری از افرادی را که ما میبینیم لجباز و سرکش هستند. اینها هم طرحواره اطاعت دارند.
کسانی که طرحواره اطاعت دارند بهصورت ناخودآگاه دوست دارند که با افراد سلطهگر و پرخاشگر ارتباط برقرار کنند. چون با خود فکر میکنند که این افراد مقتدر و رهبر و مدیر و با جربزه هستند.
این افراد وقتی برای درمان هم که میآیند، بهعنوان درمانجو منفعل هستند و دوست دارند کسی را پیدا کنند که دائماً به آنها امرونهی کنند و به آنها بگوید چهکار کنند و چهکار نکنند. یکی از مراجعینم خانمی بود که میگفت من با خشونت تحریک میشوم. در این مورد پژوهشی انجامنشده است اما ممکن است کسانی که در رابطه تمایل به خشونت دارند طرحواره اطاعت داشته باشند. البته در این موردپژوهشی انجام نگرفته است.
گاهی اوقات هم افراد مطیع طعمه افراد خودشیفته میشوند. افراد خودشیفته خیلی افراد پرتوقعی هستند و درعینحال به هیچیک از نیازهای دیگران اهمیتی نمیدهند و به دنبال افرادی هستند که مطیع باشند و کسانی که طرحواره اطاعت دارند شکار خوبی برای آنها هستند.
9_ پرسشنامه طرحواره اطاعت
برای اینکه بررسی کنید که آیا گرفتار طرحواره اطاعت هستید یا خیر، پرسشنامه زیر را تکمیل کنید:
10_ درمان طرحواره اطاعت و رهایی از تله اطاعت
برای درمان طرحواره اطاعت چند راه وجود دارد، روش اول این است که به یک درمانگر صاحب صلاحیت مراجعه کنید، برای این منظور می توانید از روانشناسان مرکز خودبیداری که به خوبی آموزش دیده اند کمک بگیرید، روش دوم رهایی از تله اطاعت این است که با استفاده از بسته های زیر که توسط من (ارسطو رضایی) آماده است و شکل درمانی دارد، استفاده کنید، نکته مهم پس از تهیه این بسته ها این است که در بسته طرحواره درمانی اطاعت، وقتی به قسمت نامه به والدین رسیدید، لازم است حتما آن نامه را در قالب فایل صوتی برای پشتیبان بفرستید تا توسط من یا همکارانم نظارت شود که این قدم را به راحتی برداشته اید، بقیه قدم ها قابل فهم تر است من در این بسته با تکنیک های دقیق و عملی و علمی به شما راههای رهایی و روش دقیق رهایی از طرحواره اطاعت را آموزش می دهم، دقت کنید این بسته ها درمانی است:
اگر روانشناس هستید و می خواهید طرحواره درمانی را به صورت کامل بیاموزید می توانید بر روی لینک زیر کلیک کنید و بسته کارگاه طرحواره درمانی برای درمانگران را که بر اساس سر فصلهای انجمن بین المللی طرحواره درمانی تهیه شده است تهیه کنید:
اگر مبحث طرحواره ها برای شما جذاب بود، می توانید برای مطالعه سایر مطالب در زمینه طرحواره ها لینک های زیر را لمس کنید:
- طرحواره درمانی چیست؟
- طرحواره چیست؟
- سایت طرحواره درمانی (منبعی کامل و حامع برای آموزش همه طرحواره ها)
- معرفی انواع طرحواره ها ( معرفی 18 طرحواره)
- آیا طرحواره ها واقعا قابل درمان است؟
- پرسشهای متداول- شاید که سوالات خود را در این قسمت پیدا کنید
اگر شما یا اطرافیانتان مبتلا به طرحواره اطاعت هستید برای دریافت مشاوره حرفه ای یا شرکت در کارگاه ها و خرید بسته ها در ساعت کاری (از 9 صبح تا 18 همه روزه به جز روزهای تعطیل) باشماره های زیر تماس بگیرید یا در یا تلگرام پیام بگذارید.
اگر خارج از کشور هستید و یا با ارسال تیکت راحتتر هستید از طریق فرم زیر برای ما پیام بگذارید ما در اسرع وقت با شما تماس خواهیم گرفت.
درباره ارسطو رضایی
مرکز روانشناسی خود بیداری آموزش به دانتشجویان روانشناسی و روانشناسان و خانواده ها
نوشتههای بیشتر از ارسطو رضایی19 Comments
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
سلام
دقیقا چندتا از همین رفتار ها رو دارم
مثل اینکه از شوهرم ناراحت ام ولی نمیتونم مطرحش کنم ولی جا دیگه عصبانیتم رو بروز میدم. متاسفانه اکثرا رو بچه ام عصبانی میشم.
تاثیر منفی رو تربیتش گذاشتم.
مطلبتون واقعا منو به فکر برد که جدی شم برای درمان.
❤️
سلام
همسر من دقیقا خیلی از این رفتارا داره مطلب که خوندم وپاکدست گوش دادم خیلی دقیق و علمی بررسی کردید و به زبان ساده توضیح میدید.
مقاله برای همسرم فرستادم وقتی مطالعه کردن
قبول کردن بیان مرکز روانشناسی که دقیق بررسی بشن.
تشکر از سایت و مطالب خوبتون😍
سلام
دوستم اینطور رفتارهای داره خودش متوجه شده بود باهام درد ودل میکرد و سردردگم بود.ولی دقیق اینکه بدونیم مشکل چیه اگاهی نداشتیم .
تا اینکه اتفاقی مطلب سایت خودبیداری بیدار خوندم و متوجه شدم طرحواره اطاعت ممکن داشته باشه .سایت بهش معرفی کردم.
حالش بهتر شده از وقتی فهمیده میشه درمانش کنه.
ممنون ازتون که مطالبتون باعث میشه آگاه بشیم نسبت به خودمون.😍
سلام
تست انجام دادم چندین مورد از نشانه های که تومقاله نوشته رو دارم
مثل احساسات خودم برام مهم نیست اطرافیان به احساسم اهمیت نمیدن .عزت نفس پایین دارم .وقتی با بقیه ارتباط بر قرار میکنم در مقابلشون حس کم لیاقت بودن دارم.
طرحواره اطاعت چطور میتونم درمان کنم
آیا بسته های درمان که معرفی کردید
کاملا درمان میشم؟
سلام
مشکل من اینکه اگه همسرممنو ناراحت کنه خیلی زود میبخشمش.
و این باعث شده که همیشه انتظار بخشش ازمداره و به نیازهام اهمیت نمیده درصورتی که من همیشه به نیاز هاش توجه دارم.
با خوندن این مقاله متوجه شدم طرحواره اطاعت دارم و باید درمان بشم.
خدا خیرتون بده
ببخشید بسته ها واقعا کمک کننده اس یا بهتره به روانشناس مراجعه کنیم؟ چطور میشه تهیه اش کرد؟
سلام بسته هایی که ما آمده کردیم ماهیت درمانی دارند و کاملا ساختارمند هستند و در هرجلسه یک رفتار و یک تکنیک جدید آموزش داده میشود، با این حال پس از تهیه بسته می توانید در صورتی که سوال دارید از ما بپرسید، برای تهیه بسته در گ.گل این عبارت را تایپ کنید:«درمان طرحواره اطاعت خودبیداری»
بله این بسته کاملا ساختارمند هستند و در هرجلسه یک تکینک برای رهایی از طرحواره اطاعت به شما آموزش داده می شود و اگر هم سوالی داشتید می توانید از پشتیبان بپرسید و سوالات شما پاسخ داده می شوند، برای تهیه این بسته در گوگل بنویسید«درمان طرحواره اطاعت خودبیداری»
مقالات مربوطه بسیار عالی بود ممنون
من تست تله ی اطاعت را انجام دادم درمحله ای هستم که گاهی این تله یقه ی منو میگیره چون چهار سال کلاس خودشناسی رفته ام آیا من راهی پیشنهاد میکنید که من کاملا از این تله رها شوم ؟ باتشکر
سلام راه آن درمان است برای این منظور می بایست به درمانگر مراجعه کنید می توانید با روانشناسان مرکز روانشناسی خودبیداری تماس بگیرید و یا ازبسته ای که من ( ارسطو رضایی) آماده کرده ام استفاده کنید برای این منظور می توانید برای این منظور می توانید در گوگل سرچ کنید «طرحواره اطاعت خودبیدار ی»
مقاله رو تا انتها خوندم واااااااااااااااااااقعا جز بهترین مقالاتی بود که تا امروز خوندم سپاس فراوان
خوشحالم
سلام اقای دکتر تست طرحواره هارو زدم فعال بودن بخوام مشاوره بگیرم خودتون مشاوره میدید
برای این منظور به من در واتساپ یا تلگرام با شماره 09023592348 پیام بدهید
چطوری باید درمانش کنم درمان رها شدگی اکثر روانشناسان توجه به ریشه مسائل نمیکنن و عدم تفاهم میگیرن و تمام ولی مطالب این سایت واقعا منو اگاه کرد ولی درمانی براش ننوشته شده چیکار باید کرد؟
درمان فقط با مراجعه به روانشناس ممکن است همچنین می توانید از روانشناسان مرکز خودبیداری کمک بگیرید
برای درمان می بایست به روانشناس مراجعه کنید و یا در همان مقاله ما بسته درمانی گذاشته ایم از آن استفاده کنید
مثال چهارم در مورد این طرحواره مانند زندگی منه دقیقا..
من هم حس میکنم همه میخوان من رو مجبور به انجام کاری کنند که نمیخوان
درسته