طرحواره محرومیت هیجانی چیست؟
طرحواره محرومیت هیجانی به معنای باور به این است که فرد احساس میکند محبوب و ارزشمند نیست، و نیاز به مراقبت و حمایت از سوی دیگران ندارد.
رهایی از تله محرومیت هیجانی
شناخت احساسات و نیازهای خود اولین گام برای رهایی از تله محرومیت هیجانی است. برخی اوقات، افراد در این تله فراموش میکنند که واقعاً چه میخواهند و چه نیازی دارند، که این موجب گمراهی آنها میشود. بنابراین، مشاوره فردی آنلاین میتواند بهترین راه برای شناسایی و درمان این وضعیت باشد.
ریشههای تحولی طرحواره محرومیت هیجانی:
رفتار مادر یا فرد مراقبتکننده نقش بسیار مهمی در شکلگیری طرحواره محرومیت هیجانی افراد دارد. عدم محبت و توجه کافی، عدم برقراری ارتباط صمیمانه و ناآگاهی از نیازهای کودک میتواند زمینه تله محرومیت هیجانی را فراهم کند.
طرحواره محرومیت هیجانی چیست؟
چرا بعضی ها احساس می کنند نیاز به عشق آنها هیچوقت برطرف نمی شود و چرا بعضی از افراد همیشه احساس خلا عاطفی در زندگی خود دارند و در روابط عاطفی و زناشویی همیشه احساس نادیده گرفته شدن دارند؟ این موضوع می تواند مربوط به طرحواره محرومیت هیجانی باشد.
من ارسطو رضایی هستم و در این نوشته می خواهم طرحواره محرومیت هیجانی را به صورت مفصل و دقیق و موبه مو در 9 بخش برای شما توضیح دهم، عجله نکنید و صبور باشید و نوشته را تا آخر بشنوید، پادکست های طرحواره محرومیت هیجانی را بشنوید، ویدئو را تماشا کنید، پرسشنامه ای که در این نوشته قرار داده ام را نیز تکمیل کنید، و اگر تمایل به رهایی از تله محرومیت هیجانی داشتید، توضیحات لازم را به شما ارائه می دهم.
1_ پادکست تعریف و نشانه های طرحواره محرومیت هیجانی
من چند نمونه از مراجعینم را برای شناخت و آشنایی شما با طرحواره محرومیت هیجانی مثال میزنم و توضیح می دهم:
3_ مثال هایی برای طرحواره محرومیت هیجانی
مثال اول
بهادر یکی از مراجعان ما که برای طرحواره درمانی مراجعه کرده بود و گرفتار طرحواره محرومیت هیجانی بود از برقراری رابطه عاطفی با خانمها ناامید بود. پسری خوشتیپ و خوش پوش بود ولی بسیار رسمی و خشک به نظر میآمد و خشک بودن او سبب میشد که برقرار کردن رابطه در ابتدا با او بسیار سخت باشد، به اطلاح گوشتتلخ بود، او میگفت که دوست دخترهای زیادی داشتم اما هیچکدام ادامه دار نبود.
همیشه در ابتدای رابطه بسیار عاطفی و بسیار امیدوار هستم و با خودم فکر میکنم که این همان رابطه ایست که من به دنبالش هستم، بعد از مدتی میفهمم همشون سروته یک کرباسند و رابطه را قطع میکنم و یا اینکه رابطه قطع می شود.
هربار با خودم فکر می کنم این رابطه با بقیه روابط فرق دارد، همه چیز عالیاست اما بعد از گذشت مدتی متوجه می شوم که این فرد هم مانند بقیه افراد دیگر است و هیچ فرقی ندارد، رابطه برای من خستهکننده می شود و گاهی هم فکر می کنم تو هچل گیر افتادم.
چون که بعداً می فهمم که به اندازه کافی آنها منو دوست ندارند و یا به من کم محلی می کنند و آن طوری که من می خوام نیستند؛ مثلا یکیشون تولدش وقتی که مسافرت بودم صبر نکرد تا من بیام و یا در مناسبتهای ویژه به فکرم نیستند، اون جوری که می خوام حالمو نمیپرسن یا باهام گرم نمی گیرن، سرد هستن، آنطور که میخوام بیقرار و بیتاب نمیشن، فکر می کنم بر حسب عادت و تعارف و روتین رفتار میکنن.
او باور داشت که دیگران همیشه نقش بازی میکنند و حتی دوستانش هم به رسم ادب سراغ او را میگیرند و نه اینکه خیلی بیتابش باشند یا برایشان فرقی کند.
مثال دوم
مریم یکی دیگر از مراجعان ما بود که گرفتار طرحواره محرومیت هیجانی بود ، او عاشق کسانی میشد که از همان اول معلوم بود که چیزی در این رابطه گیرش نمیآید؛ او عاشق کسانی میشد که بیعاطفه بودند .
مثلاً افرادی که مغرور یا خودشیفته و بسیار پرتوقع بودند، میگفت نمیدونم چرا با هر کسی که آشنا میشوم خودشیفته است، همه آقایان خودشیفته هستند، همه مردها خودخواه هستند، مریم جذب کسانی میشد که توانایی مهر ورزیدن نداشتند، مریم خیری از رابطه ها ندیده بود و در همه روابط خشم و ناکامی را تجربه میکرد.
دیر یا زود طرف مقابلش او را رها میکرد و مریم در دام افسردگی و ناامیدی می افتاد و برای اینکه بتواند این افسردگی و ناامیدی خود را درمان کند وارد رابطه دیگری میشد.
مهسا و مجید مدت زیادی بود با هم ازدواج کرده بودند، مهسا می گفت مجید مانند کوه یخ است، اصلا انگار احساسات ندارد، هرچقدر سعی می کنم تا احساسی از خود نشان بدهم بی فایده است، گاهی سعی می کنم او را به شکل های مختلف به وجد بیاورم مثلا هنگام تولد سوپرایزش کنم اما فایده ندارد، برای من تولد نمی گیرد و یادش می رود، به من زیاد پیام و اسمس نمی دهد و ابراز علاقه نمی کند.
وقتی که با مجید صحبت کردم میگفت: مهسا دائماً از من عیب جویی میکند و دائماً عصبانی است. مهسا برای اینکه به مجید نزدیک شود از سرزنش کردن و ایرادگرفتن استفاده میکرد، او میخواست که رفتار مجید اصلاح شود تا رابطه شان بهبود پیدا کند اما عصبانیت و ایراد گرفتن سبب میشد که مجید از او دور شود. بیشتر بخوانید
مهسا گرفتار طرحواره محرومیت هیجانی بود، هر سه نفر (بهادر، مریم و مهسا) این باور قوی را داشتند که هیچکس مرا دوست ندارد و به همین دلیل به سراغ افرادی میرفتند که توانایی دوست داشتن نداشتند و یا اگر هم رابطه ی سالمی پیش میآمد کاری میکردند که آن رابطه تخریب شود.
طرحواره محرومیت هیجانی یانگ قبل از اینکه کودک حرف بزند در مغز او شکل می گیرد، این طرحواره دائما این احساس و افکار را تولید میکند که به شخصی که می خواهید دست پیدا نمی کنید و هیچکس شما را درک نخواهد کرد.
طرحواره محرومیت هیجانی مانند این است که همیشه در زندگی به دنبال گمشده ای میگردید و وارد جستجوی ناتمام میشوید؛ نوعی احساس پوچی و معنا باختگی دائماً گریبان گیر شماست، انگار که بر پیشانی شما مهر تنهایی و بیپناهی نوشته شده است.هیجانی و تریف این طرحواره»
آیا هیچکس شمارا درک نمی کند؟
این ویدیو را مشاهده نمایید در این ویدئو به صورت مفصل در مورد طرحواره محرومیت هیجانی توضیح داده ام:
4_ نشانه های تله محرومیت هیجانی
اگر شما گرفتار طرحواره محرومیت هیجانی یانگ هستید، احساس تنهایی، محرومیت، بیپناهی، حسی از غم و دلتنگی هم خانه های همیشگی شما هستند و شما کاملاً با اینها آشنا هستید، بعضی از این افراد عاشق جمعها و بحثهای علمی هستند زیرا در این جمع ها خبری از صمیمیت نیست ولی در عین حال دیگران را در کنار خود دارند.
البته این به آن معنا نیست که هرکس که عاشق جمع علمی باشد، لزوماً طرحواره محرومیت هیجانی دارد بلکه این میتواند یکی از نشانه های این طرحواره محرومیت هیجانی باشد، اگر که فرد به تنهایی پیگیر مباحث علمی نیست و صرفاً عاشق این جمع است احتمالاً به این وسیله میخواهد با طرحواره خود کنار بیاید. بعضی از افراد هم دنیا را مانند یک بیابان میبینند و در نظر آنها زندگی سراسر رنج است.
بعضی از افراد دیگر که طرحواره محرومیت هیجانی دارند ممکن است بسیار پر توقع شوند، اگر در دام پرتوقعی بیفتند به طرز عجیبی سیریناپذیر هستند و میزان محبتی که از اطرافیان می گیرند اصلا برای آنها کافی نیست، هیچ وقت راضی نمی شوند و از خودشان می پرسند آیا در نظر مردم من انسان پرتوقعی هستم یا اینکه خواسته های من از دیگران زیاد است؟ به همین دلیل دائماً غرغر و سرزنش میکنند. بیشتر بخوانید
شما در خانواده ای زندگی میکردید که شما را از لحاظ عاطفی ندیده میگرفتند، طول مدت دوستی و نمای کلی رابطه را نمیبینند، بر اثر یک مشکل و یک بیتوجهی و یا یک ناراحتی قشقرق به راه میاندازند البته این افراد بیشتر کناره گیری میکنند تا قشقرق.
گاهی از نظر دیگران انسان های ناسپاسی هستند و این خودش سبب میشود که دیگران بیشتر از آنها کناره گیرند و به همین دلیل طرحواره همچنان با انتخاب رفتارهای مورد تایید خود به حکومت خود ادامه میدهد.
کسانی که گرفتار طرحواره محرومیت هیجانی هستند، گاهی هم شغلی را انتخاب میکنند و یا عضو موسسات و انجمن هایی میشود که فقط حواسشان به نیاز دیگران است، به شدت ایثارگر میشوند. بیشتر بخوانید
آنها میگویند برای من پول مهم نیست بلکه من این کار را برای کمک به دیگران انجام میدهم، وقتی که میتوانم مشکلات دیگران را حل کنم و میتوانم به آنها کمک کنم احساس بسیار خوبی دارم اما نمیدانم چرا در حل مشکلات زندگی خودم این همه درمانده هستم. او احساس غم خود را به دیگران فرافکنی میکند.
سپس با آموزش دقیق فرد را متوجه رفتار هایش می کنیم و به او نشان می دهیم که چگونه رفتارهای خود او سبب می شود که شرایط دوران کودکی او باز آفرینی شود و بعد وارد زمان حال می شویم و به مشکلات الان شما می پردازیم.
و با استفاده از تکنیک های دقیق شناختی و رفتاری تک تک مشکلات شما را شناسایی کرده و به شما به صورت دقیق و گام به گام آموزش می دهیم که چگونه رفتار و افکاری که مربوط به طرحواره شماست را شناسایی کنید و آن را تغییر دهید، ما تکنکیک ها و تمرین های عملی ودقیقی را را به شما آموزش می دهیم.
5_ تست طرحواره محرومیت هیجانی
اگر تمایل دارید که تست طرحواره محرومیت هیجانی را انجام دهید، لینک زیر را لمس کنید:
6_ نشانه های تله محرومیت هیجانی در ازدواج و رابطه زناشویی
کسانی که طرحواره محرومیت عاطفی دارند با پوست گوشت و استخوان شان، سردی عاطفی را درک کردهاند، این افراد غالباً در یک خانواده یخچالی بزرگ شده اند و به همین دلیل در واقع از دریافت هر نوع عشق و توجه و محبت نا امید هستند و اگر در روابطی قرار بگیرند ممکن است که طوری رفتار کنند که انگار برای آنها مهم نیست که عشق توجه و محبت را دریافت کنند و یا اینکه ممکن است که ناراحت شوند ولی هرگز در مورد ناراحتی شان صحبت نمی کنند.
در نتیجه مخاطب هم نمی تواند علم غیب داشته باشد و بفهمد که علت این ناراحتی چیست و طبیعتاً نمیتواند بفهمد خواستههای آنها چیست و در نتیجه خواسته های آنها برآورده نمی شود.
از دیگر نشانه های تله محرومیت هیجانی این است که افراد مبتلا به طرحواره محرومیت عاطفی در مورد نیازها و خواسته های خود حرف نمی زنند، اگر هم فرد سالمی پیدا شود که به خواسته ها و نیازهای آنها توجه کند، این افراد پرتوقع میشوند و هر کاری که برای آنها انجام بدهید، باز هم کم است.
بعضی از افرادی که طرحواره محرومیت عاطفی دارند، مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته می شوند فدر ادامه برای اینکه بررسی کنیدکه آیا خودشیفته هستید یا خیر، مینوانید از تست رایگان اختلال شخصیت خودشیفته استفاده کنید.
7_ اگر گرفتار طرحواره محرومیت عاطفی باشید چه کسانی برای شما جذاب هستند؟
یکی از نشانه های تله محرومیت هیجانی این است که کسانی برای شما جذاب هستند که سرد، نجوش و بی عاطفه هستند شما می گوئید این افراد سرسنگین و متین هستند و چون سر سنگین و متین هستند برای من جذاب هستند یا افراد منطقی برای من جذاب هستند، شما کسانی را انتخاب می کنید که زیاد اهل احساسات و صمیمیت نیستند و جالب اینجاست که از همان افراد انتظار ابراز احساسات و صمیمیت دارید.
اگر که گرفتار طرحواره محرومیت هیجانی باشید، این باور را دارید که؛ من که نباید بگم! خودش باید بفهمه! یعنی خودش نمی فهمه؟ یعنی شعورش نمی کشه؟یامن که نباید بگم، اگر من بگم که دیگه مزه نداره فایده ای نداره. عاشق واقعی خودش باید احساسات آدمو حدس بزنه.
8_ هدف از درمان و نحوه درمان طرحواره محرومیت هیجانی چیست؟
در درمان طرحواره محرومیت هیجانی می خواهیم به کجا برسیم و روش درمان برایرهایی از تله محرومیت هیجانی چیست؟
- کمک به بیمار برای آگاه شدن از نیازهای احساسی خودشان.
- کمک به بیماران برای پذیرفتن این مسئله است که نیازهای احساس حق طبیعی آنهاست و در نتیجه بیماران باید رفتارهایی را یاد بگیرند که منجر به انتخاب افراد و دوستانی شود که نیازهای هیجانی آنها را برطرف کند، یعنی جذب دوستان بی عاطفه نشود.
ما در روند تغییر تله محرومیت هیجانی ابتدا وارد خاطرات شخص می شویم و درمان طرحواره محرومیت هیجانی را ابتدا از سطح ناخودآگاه فرد شروع می کنیم زیرا باور داریم که ابتدا باید طرحواره ها را در سطح هیجانی غیر فعال کرد.
9_ ویدئوی خلاصه مربوط به طرحواره محرومیت هیجانی
اگر روانشناس هستید و می خواهید طرحواره درمانی را به صورت کامل بیاموزید می توانید بر روی لینک زیر کلیک کنید و بسته کارگاه طرحواره درمانی برای درمانگران را که بر اساس سر فصلهای انجمن بین المللی طرحواره درمانی تهیه شده است تهیه کنید:
اگر شما یا اطرافیانتان مبتلا به طرحواره محرومیت هیجانی هستید برای دریافت مشاوره حرفه ای یا شرکت در کارگاه ها و خرید بسته ها در ساعت کاری (از 9صبح تا 18 همه روزه به جز روزهای تعطیل) باشماره های زیر تماس بگیرید یا در واتساپ یا تلگرام پیام بگذارید.
اگر خارج از کشور هستید و یا با ارسال تیکت راحتتر هستید از طریق فرم زیر برای ما پیام بگذارید ما در اسرع وقت با شما تماس خواهیم گرفت.
درباره ارسطو رضایی
مرکز روانشناسی خود بیداری آموزش به دانتشجویان روانشناسی و روانشناسان و خانواده ها
نوشتههای بیشتر از ارسطو رضایی7 Comments
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
با سلام و احترام
از مجموعه شما بابت در اختیار گذاشتن این مقاله که باعث میشه نسخه بهتری از خودمون باشیم
تشکر میکنم
سلام آقای دکتر از شما تشکر میکنم بابت جشنواره پاییزی و تخفیفی که روی محصولات گذاشتین من بالاخره تونستم بسته ی درمانی این طرحواره رو تهیه کنم و برای درمان اقدام کنم. 🌺🙏🏻
سلام، خوشحالیم
سلام آقای دکتر
یک دنیا ازتون ممنونم زندگی منو نجات دادین
من تحت درمانتون بودم و هستم. دیگه مثل قبل خبری از اون فکرا و کارایی که میکردم نیست
ممنونم از شما و مرکز خودبیداری
سلام اقای دکتر من این طرحواره رو دارم و برای درمان میخوام اقدام کنم. شما کار درمان این طرحواره رو هم انجام میدین؟ یا بستهی درمان دارید؟ چه کاری باید کنم؟ ممنون میشم راهنمایی کنید.
یا بسته درمانی را تهیه کنید و یا با مرکز روانشناسی خودبیداری تماس بگیرید و از روانشناسان مرکز خودبیداری کمک بگیرید.