تعریف کامل تحلیل رفتار متقابل به زبان ساده 0 تا 100
تحلیل رفتار متقابل به زبان ساده
- آیا در جستجوی تحلیل رفتار متقابل به زبان ساده هستید؟
- نظریه تحلیل رفتار متقابل یعنی چه؟
در این مقاله به صورت کامل تحلیل رفتار متقابل را به زبان ساده برای شما توضیح میدهیم.
از شما می خواهیم که با صبر و حوصله این نوشته ها را بخوانید، در ابتدا به تعریف مفاهیم اولیه تحلیل رفتار متقابل می پردازیم و سپس قسمت های دیگر را معرفی خواهیم کرد.
ویدئوی زیر را با موضوع تحلیل رفتار متقابل به زبان ساده تماشا کنید:
تحلیل رفتار متقابل (تحلیل تبادلی)چیست؟
(Transactional Analysis (TA))
تحلیل رفتار متقابل چیست؟
به علت طولانی بودن سیستم روانکاوی، هزینه بالا، کمبود یک زبان اسان و خاص که بتوان مفاهیم روانکاوی را برای مردم عادی اجتماع توضیح داد، دکتر اریک برن روان پزشک کانادایی نظریه تحلیل رفتار متقابل (TA) را ارائه نمود.
نظریه تحلیل رفتار متقابل با تکیه برخودکاوی و خود درمانی بدون استفاده از اصطلاحات پیچیده به شما کمک می کند تا لمس کنید که چگونه به وضع شخصیتی فعلی رسیده اید، چطور می توانید تغییر کنید و به موقعیت بهتری برسید.
مردم در ارتباطات با یکدیگر تنها با کلمات با هم سخن می گویند بلکه با رفتارهایشان با هم ارتباط برقرار می کنند؛ این رفتارها شامل رفتارهای کلامی و غیرکلامی، سکوت، نگاه، خشم، تهاجم، مهربانی، شرم، خجالت، تواضع، پرحرفی، اضطراب و احساس های خوب و بد می باشد.
فن تحلیل رفتار متقابل به شما آموزش می دهد که خود و دیگران را بشناسید. ماهیت و انگیزه های رفتاری خود و مردم را شناسایی کنید. بعد از شناسایی، خودتان را اصلاح کنید و عکس العمل های صحیح تری از خود نشان بدهید.
کاملا واضح است که موانع و بازدارنده های عصبی را نمی توان به سادگی و یک شبه با پند و اندرز و نصیحت و یا تلقین از سر راه برداشت. این کار نیاز به تمرین و تکرار و گاهی نیز مراجعه به درمانگر دارد.
نظریه تحلیل رفتار متقابل یا TA به شما کمک می کند که بتوانید نقاط ضعف و قدرت خود را همانگونه که هستید به طور عریان ببینید و از خودشناسی لذت ببرید.
اگر صاحب فرزند هستید، تحلیل رفتار متقابل یا TA به شما آموزش می دهد که چگونه پدر و مادر دلسوز و مقتدر برای فرزندان خود باشید، و اگر در رابطه هستید، این رویکرد به شما کمک می کند همسری مهرورز و متعهد برای مخاطب خود شوید، وارد بازی های روانی نشوید و رابطه ی سالم و پرباری با مردم و اجتماع داشته باشید.
تحلیل رفتار متقابل یا TA شما را از نیازهای درونی خود که بدون تردید، تأثیر آشکار و پنهان در رفتارتان می گذارد و به شما در زندگی جهت می دهد، آگاه می کند. همین آگاهی باعث می شود که دنیا را از منشوری زیبا با رنگ های متنوع بنگرید و از زندگی لذت ببرید.
تحلیل رفتار متقابل یا TA به شما قاطعیت می دهد که از قربانی شدن و بازیچه شدن به وسیله ی افراد سلطه جو و عصبی رها شوید و از وارد شدن به بازی های مخرب روانی دوری کنید.
نظریه تحلیل رفتار متقابل به شما می آموزد که چگونه از ریخت و پاش کردن و هدر دادن انرژی های روانی تان جلوگیری کنید و مسلط تر بر روی اعمال و رفتار خود باشید.
رویکرد TA نه تنها به شما کمک می کند که دوست، همکار، شریک تجاری و حتی همسر مناسب تری انتخاب کنید، بلکه به شما می آموزد که چگونه روابط فعلی تان را سالم و زنده نگاه دارید. جنبه های پربار و استعدادهای نهفته خود را کشف کنید، و نیرویی از شما بر خیزد که از «خود» و از حجاب های درونی آزاد می شوید، رشد روانی می کنید، در مسیری سالم به جریان می افتید و درنهایت با احساس معنی و هدف به زندگی ادامه می دهید.
رویکرد تحلیل رفتار متقابل یا TA همان علم خودشناسی است، وقتی انسان از نظر روانی رشد کند، توانایی دیدن درون خویش را پیدا می کند؛ دیگر از خود فرار نمی کند، در درون عصبيتها غرق نمی شود، از دور زدن در چرخه مخرب و باطل عصبیت، اضطراب و افسردگی خارج می شود، از گیجی و آشفتگی بیرون می آید، به آرامش می رسد، به خود واقعی اش می رسد.
کارشناسان بهداشت روانی معتقدند قدرت روانی و عاطفی انسان از همان ماه های اولیه زندگی شکل می گیرد. از نظر رویکرد تحلیل رفتار متقابل هم، بخش اساسی شخصیت در 5 سال اول زندگی شکل می گیرد که باید به آن بسیار اهمیت داده شود.
اگرچه ما نمی توانیم به گذشته برگردیم و 5 سال اولیه را که به گونه ای در شخصیت مان ضبط شده اند تغییر دهیم، ولی به کمک فن TA می توانیم تسلط مؤثر و بالغانه ای بر اعمال و رفتار خود داشته باشیم و تا حد زیادی از بروز ناراحتیها و تنش های زندگی جلوگیری کنیم.
دانشمندان روانشناس معتقدند که تضادهای عصبی، افسردگی، اضطراب، پرخاشگری ها، منفعل بودن ها، و… از لحظه ی تولد تا لحظه ی مرگ، با او همراه هستند و چنانچه حل نشوند، به صورت بیماری های روانی و ناراحتی های پیچیده ی عصبی خودنمایی می کنند.
به عبارت دیگر بیماری های روانی که در بزرگسالی مسأله آفرینی می کنند، نوعی بازگشت به دوران کودکی شخص است که نسبت به آن بی توجهی شده است. بدیهی است چنین ناراحتی های روانی پیچیده و مزمن نیاز به کمک های تخصصی روانکاوی و بالینی دارد.
اریک برن بنیانگذار تحلیل رفتار متقابل است، او فرضیه های اصلی روانپزشکی را مجدداً بازنگری کرده است و تحقیقات او باعث به وجود آمدن ایده هایی شد که در زمان او مخالفان بسیار زیادی داشت، متخصصانی که به خصوص در زمینه روانکاوی آموزش دیده بودند، نمی توانستند مفاهیم تحلیل رفتار متقابل را که اریک برن ارائه داده بود بپذیرند، روانکاوان ایده دیگری در مورد تحلیل رفتار داشتند، اریک برن به طور کامل روانکاوی سنتی را زیرو رو کرد.
سه اصل مهم که سبب میشود تحلیل رفتار متقابل به عنوان نسخهای از روانکاوی کوتاه مدت از روانکاوی سنتی جدا شود به شرح زیراست:
- افراد خوب به دنیا آمده اند: در تحلیل رفتار متقابل هدف از درمان این است که افراد به وضعیت «من خوب هستم تو خوب هستی» برسند، این وضعیت نشان دهنده سلامت عاطفی و روانی فرد است.
- از آنجا که انسان ها در برخورد با سختی ها و مشکلات احساسی، موجوداتی بسیار هوشمند هستند، می توانند مشکلات خود و روش هایی که باعث رهایی آنها از این مشکلات میشود را درک کنند و اگر میخواهند مشکلات خود را حل کنند باید در مسیر درمان قرار بگیرند.
- با دادن آگاهی کافی و روشی صحیح، می توان تمام سختیها و مشکلات هیجانی و احساسی را درمان کرد.
مشکلی که روانپزشکان با افراد مبتلا به اسکیزوفرنی، افراد معتاد به الکل، اختلالات افسردگی و اختلالات اضطرابی دارند به دلیل عدم آگاهی و بیکفایتی روان پزشکی و روانشناسان است و نه اینکه آنها قابل درمان نباشند.
آدم ها خوب هستند یعنی چه؟
اولین و مهم ترین مفهومی که اریک برن ارائه می دهد مربوط به همین اصل است، او می گوید: هر فردی شاهزاده و شاهزاده خانم به دنیا میآید تا اینکه والدین او را تبدیل به قورباغه می کنند.
معنی این حرف این است که همه افراد سالم به دنیا می آیند، دانههای آشفتگی های احساسی و غم و دیوانگی در آنها نیست، بلکه در والدین آنهاست و آنها هستند که این بذر را در وجود آنها می کارند.
شاید فکر کنید منظور از عبارت «من خوب هستم تو خوب هستی» این است که عملکرد همه افراد پذیرفتنی است و هر کسی هر کاری که انجام بدهد آدم خوبی است! اما منظور این نیست، بلکه منظور این است که همه انسان ها صرف نظر از همه مشکلاتی که دارند شان و منزلت دارند.
از نظر اریک برن، روانشناسان نباید مردم را بیمارانی فرض کنند که دچار اختلالات مختلف هستند، بلکه باید در نظر بگیرند که چگونه به وسیله عوامل بیرونی و رشد در شرایط ناسالم، آسیب هایی دیده اند و گرفتار انواع اختلالات اضطرابی افسردگی وسواس اختلالات شخصیت و غیره شده اند.
شاید این دیدگاه امروز بسیار رایج باشد اما در گذشته مطلقاً رایج نبود.
از نظر تحلیل رفتار متقابل، همه انسان ها شریف هستند و می توانند به ذات خود برگردند، وقتی که افراد در شرایط ناگوار رشد می کنند و در محیطی ناسالم رشد می یابند، گرفتار انواع مشکلات شخصیتی و اختلالات می شوند که ممکن است تبدیل به افرادی خود خواه، خود بزرگ بین و گرفتار انواع افکار و رفتار ناسالم شوند.
روش درمانی تحلیل رفتار متقابل سبب شد که بسیاری از همکاران او با او مخالفت بسیار زیادی داشتند.او در تحلیل رفتار متقابل از زبانی ساده و قابل فهم برای صحبت با مراجعین استفاده می کرد، به عنوان مثال او مفهوم والد بالغ و کودک را ابداع کرد و از مفاهیم علمی مانند روانی بیرونی، روانی جدید و روانی باستانی استفاده نکرد.
به جای استفاده از الگوهای ناکارآمد اجتماعی از واژه «بازی های روانی» استفاده کرد
به جای استفاده از واژه «اجبار به تکرار» از واژه پیش نویس استفاده کرد.
در تحلیل رفتار متقابل همه قابل درمان هستند.
تحلیل رفتار متقابل معتقد است که می شود کسی که مشکلات روانی دارد را درمان کرد، این فقط شامل کسانی که اندکی مشکل دارند نیست، بلکه معتادان به مواد، افراد مبتلا به انواع اختلالات افسردگی و افسردگی اساسی افراد اسکیزوفرن و…. نیز قابل درمان می باشند، در تحلیل رفتار متقابل هدف این نیست که یک فرد اسکیزوفرن به اسکیزوفرنی شجاع یا یک فرد الکلی به یک الکلی بهبود یافته تبدیل شود، بلکه به طور کامل اساس شخصیت آنها دگرگون می شود.
او هرگز نمی پذیرفت که افراد مبتلا به انواع اختلالات افسردگی، اسکیزوفرنی، اعتیاد، اضطراب و وسواس قابل درمان نیستند.
یک مثال برای درک تحلیل رفتار متقابل به زبان ساده
تصور کنید که فردی با یک تراشه چوب دچار عفونت انگشت پا شود، کمی بعد شروع به لنگ زدن میکند و ماهیچه های پایش نیز درگیر می شود، او برای جبران کشیدگی ماهیچه پا ماهیچه های کمر را هم درگیر میکند و سپس ماهیچه های گردن و بعد ماهیچه های سر هم درگیر می شوند، فرد دچار سردرد می شود و به خاطر عفونت تب میکند، ضربان قلبش بالا میرود و به نوعی همه اعضای او درگیر میشود.
نگاه روان شناسان سنتی این است که وقتی کل شخصیت فرد، همانند سر این فرد، درگیر درد می شود چه کاری میشود کرد؟ او از دست چوب یا هر کسی که تراشه را آنجا انداخته است عصبانی می شود، او نزد دکترش می رود، دکتر میگوید؛ این موضوع بسیار جدی است و کل شخصیت تو را در بر گرفته است، تمام بدن درگیر شده است، تب داری، تند تند نفس می کشی، ضربان قلبت بالا رفته و همه ماهیچه هایت درگیر شده است، دست کم سه یا چهار سال طول میکشد تا درمان شوی، با این حال نمی توانم نتیجه را تضمین کنم، در حرفه ما هیچ
تضمینی برای هیچ کاری وجود ندارد، احتمالاً مریض به او می گوید: فردا اطلاع میدهم و نزد دکتر دیگری میرود.
دکتر دیگر یک موچین برمیدارد، تراشه را از پای او بیرون می کشد، تبش پایین می آید، ضربان قلب پایین می آید و ماهیچه های سرش آرام می شود سپس ماهیچه های پشت و بعد ماهیچه های پا آرام میشود، فرد پس از مدتی به وضعیت نرمال قبلی خود برمی گردد، این همان روشی است که ما در تحلیل رفتار متقابل از آن استفاده می کنیم، مثل اینکه تراشه را پیدا کنیم و آن را بیرون بکشیم.
این روش روانکاوان سنتی را عصبانی میکند آنها معتقد هستند که بیمار کاملاً تحلیل نشده است
ترس اریک برن از اینکه تحلیل رفتار متقابل تبدیل به روانشناسی زرد شود
البته اریک برن بارها مطرح کرده است که میترسم از اینکه تحلیل رفتار متقابل که در حقیقت یک تئوری روانپزشکی می باشد به دلیل ویژگی های مردم پسند و استقبال عمومی، موضوعی پیش پا افتاده و مصرفی یا روانشناسی زرد شود
رویکرد تحلیل رفتار متقابل در خطر این است که به مرور، ویژگی های تشخیصی اساسی خود را از دست بدهد و به مفاهیمی که راحتتر پذیرفته میشود بازگردد، مفاهیمی با این دیدگاه که فرد با ویژگیهایی پرخاشگرانه و یا بد به دنیا می آید و فرد در برابر آن ناتوان است و این تاثیر را در مردم بگذارد که آنها بیمار و درمان ناپذیر هستند.
تحلیل رفتار متقابل به واسطه بازار بزرگی که از آن بهره برداری می کند، از آنجایی که میتواند دستمایه روانشناسان زرد شود می تواند از مفاهیم اصلی خود دور شود و ویران شود.
اریک برن میگفت: میترسم به زودی در سراسر کشور استندهای همبرگر و مجموعه ورزشی تحلیل رفتار متقابل داشته باشیم
همانطوری که هم اکنون بسیاری از افراد معتقد هستند که کافی است این بسته را بگیری و در خانه خود را درمان کنی، همانطور که بسیاری از افراد به وسیله فایل های صوتی، تور های روانشناسی و کارگاههای کوتاه مدت چنین ادعاهایی دارند، در حالی که هدف آنها بهره وری تجاری می باشد، البته هیچکدام از آنها شاید این هدف را نداشته باشند، اما آموزش تحلیل رفتار متقابل صرفاً باید توسط روانشناسان صاحب صلاحیت و آموزش دیده و دارای تجربه که سابقه عملی و علمی درمان در کلینیک را دارند انجام شود.
اریک برن میگفت: بانکها، خطوط هوایی و مسیرهای مسابقه از تحلیل رفتار متقابل مانند ابزاری آموزشی برای کارمندانش استفاده می کنند تا آنها با مشتریان رفتار بهتری داشته باشند، اگر که واقعاً تحلیل رفتار متقابل را به صورت عمیق بیاموزند این اشکالی به وجود نمی آورد اما واقعیت این است که این نوع آموزش ها توسط این افراد به تحلیل رفتار متقابل آسیب میزند و آن را ابزاری برای اغراض اقتصادی در می آورد و سبب می شود که تحلیل رفتار متقابل از اصول بنیادی اش خالی شود.
او به شدت نگران بود که تحلیل رفتار متقابل به دلیل چنین سوء استفاده هایی کاملاً بی اعتبار شود و هر انسان متفکر و اهل علم و دانشی ارزش آن را ناچیز بداند
در کشور ما هم کم و بیش شاهد چنین نا ارزنده سازی نسبت به رویکرد تحلیل رفتار متقابل هستیم.
او معتقد است که هر یک از ما بر اساس سه حالت روانی؛ والد، بالغ و کودک و به شکل های مختلفی با دیگران ارتباط برقرار می کنیم و دیگران نیز به وسیله این سه حالت به ما پاسخ می دهند
در رویکرد تحلیل رفتار متقابل به ریشه های شکل گیری هر کدام از این حالت ها پرداخته می شود، چرا بعضی از افراد بیشتر در حالت روانی والد، بعضی دیگر بیشتر در حالت روانی کودک و بعضی دیگر بیشتر در حالت روانی بالغ هستند و چرا بعضی از افراد نیز ممکن است که یک حالت روانی را در خود مسدود کرده باشند؟
به عنوان مثال شخصی که با عالم و آدم سر جنگ دارد ممکن است که کودک درون خود را مسدود کرده باشد، در تحلیل رفتار متقابل به بررسی ریشه های شکل گیری شخصیت می پردازی و بررسی میکنیم که چه چیز باعث شده که این اتفاق برای او بیفتد؟
با توجه به شرایطی که در آن رشد کرده ایم و والدین و جامعه ای که داشتیم حالت های روانی هر کدام از ما با یکدیگر متفاوت است.
علت انواع اختلالات شخصیتی، اضطرابی و افسردگی نیز این است در تحلیل رفتار متقابل موضوع فقط شناسایی نیست بلکه علاوه بر تحلیل کردن اینکه سرچشمه افکار، رفتار و احساس های ناخواسته و ناکارآمد خود را پیدا می کنیم یاد میگیریم که چگونه بالغانه رفتار کنیم
در رویکرد تحلیل رفتار متقابل تحت عنوان پیش نویس به طور کلی بررسی میشود که پیش نویس هر کدام از ما چیست؟ آیا به طور کلی در عرصه های مختلف مانند تحصیل، شغل و روابط فرد برنده ای هستیم و یا بازنده و یا معمولی؟ و اگر که میخواهیم تبدیل به فردی برنده شویم چه کارهایی باید انجام دهیم؟
در تحلیل رفتار متقابل، این موضوع نیز مورد بررسی قرار میگیرد که ریشه الگوهای ناکارآمد رفتاری ما در حوزه روابط ، شغل وازدواج چیست ؟تحت عنوان بازی های روانی به این موضوع پرداخته می شود که چرا بعضی از ما دائماً در نقش قربانی هستیم؟ بعضی از ما دائماً در نقش ظالم و بعضی دیگر دائماً در نقش ناجی هستیم؟ و بعضی از ما نیز بین نقشهای مختلف می چرخیم/ دلیل اینکه داستان زندگی ما تکرار میشود و غالباً افرادی با ویژگیهای بخصوصی جذب ما می شوند چیست و چطور می توانیم از این چرخه بیرون بیاییم؟
در تحلیل رفتار متقابل به این موضوع نیز پرداخته می شود که علت خرابکاری های ما در روابط، در تحصیل، ورزش و شغل چیست؟
چرا دست به خرابکاری میزنیم؟ چرا با وجود این که میخواهیم رو به جلو باشیم گاهی نیستیم و یا رو به عقب می رویم و چگونه می توانیم چرخه تخریب را بشناسیم و از آن رها شویم؟
همچنین در تحلیل رفتار متقابل قادر خواهیم بود تا به گونهای شرافتمندانه و انسانی حالات روانی مختلف در دیگران را بشناسیم.
مهربانی و قاطعیت را بیاموزیم و بدانیم چگونه روابط خود را با دیگران تنظیم کنیم و با هر کسی به چه شکلی باید برخورد کنیم و چگونه افراد مناسب را برای تداوم ارتباط انتخاب کنیم یا داشته باشیم.
رویکرد تحلیل رفتار متقابل به زبان بسیار ساده و در عین حال عمیق و مبتنی بر مفاهیم دقیق روانپزشکی و روانشناسی به شما کمک میکند تا حاکم بر رفتار و افکار و احساس خود باشید.
چنانچه تمایل دارید رویکرد تحلیل رفتار متقابل و مفاهیم آن را به صورت علمی و درست بیاموزید در کارگاه آموزشی تحلیل رفتار متقابل در مرکز روانشناسی خودبیداری شرکت کنید برای این منظور با شماره های زیر تماس بگیرید همچنین در لینک زیر اطلاعات کامل دوره آموزشی تحلیل رفتار متقابل در مرکز روانشناسی خودبیداری را قرار داده ام، روی عکس زیر کلیک کنید و مطالعه کنید:
برای دریافت مشاوره های علمی در زمینه های مختلف یا شرکت در کارگاه ها و خرید بسته ها در ساعت کاری (از 9 صبح تا 18 همه روزه به جز روزهای تعطیل) باشماره های زیر تماس بگیرید یا در واتساپ یا تلگرام پیام بگذارید.
درباره ارسطو رضایی
مرکز روانشناسی خود بیداری آموزش به دانتشجویان روانشناسی و روانشناسان و خانواده ها
نوشتههای بیشتر از ارسطو رضایی1 Comments
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
با درود و سلام با اينكه حدود يكسال از نوشته اين مطلب ميگذره و من امروز مطالعه كردم ولي در سالهاي قبل چند كتاب در مورد تحليل رفتار مطالعه كردم يك سوال برام پيش امد كه در اوايل مطلب نوشتين همه انسانها در بدو تولد خوب هستن ! ولي ننوشتين پس تكليف اون مواردي كه بصورت ارثي و ژنتيك از والدين دريافت ميشه و گاهي ممكنه بصورت بيماري جسمي يا رواني به نوزاد انتقال پيدا كنه چي ميشه ؟يعني ايا با وجود پيش زمينه هاي رواني ارثي باز هم ميگين همه انسانها خوب بدنيا ميان ؟؟با سپاس